%20(1).jpg)
W dniu 27 kwietnia 1986 roku ludzie w miastach i na wsiach strefy Czarnobylu usłyszeli informację o tymczasowej ewakuacji z uwagi na „niekorzystną sytuację związaną zpromieniowaniem”. Dziesiątki tysięcy osób, zapewnionych przez rząd radziecki,że powrócą za kilka dni, opuściło swoje domy, zabierając ze sobą jedynie to, co konieczne na tak krótko. Niestety, większość z nich nie ujrzała już swoich domów. Od 2016 roku pracuję nad długoletnim fotograficznym projektem naukowym „Projektem bez nazwy z Czarnobyla”. Jest to ponadczasowy projekt, który bada pamięć, terytorium, energię jądrową oraz przyrodę. Rozpoczął się kontemplacją pustki i ciszy porzuconego terytorium. Fascynowało mnie to, w jaki sposób całe wsie i miasta znikały pod ciężkimi gałęziami drzew i krzewów; to, jak przyroda odradzała się po tym, jak człowiek popełnił błąd. I wkrótce projekt zmienił się w badanie przeszłości, która istniała w Czarnobylu na długo przed katastrofą jądrową. Porzucone, prawie zniszczone domy, jak historyczne muzea przechowywały tak wiele pamiątkowych przedmiotów, należących do tych, którzy opuszczali je w pośpiechu: stare filmy, albumy rodzinne, pocztówki, listy – przez całe te lata wspomnienia wystawione były na działanie przyrody i promieniowania.
Przez około dwa lata byłem zaangażowany w poszukiwanie artefaktów w strefie wykluczenia (przypis tłumacza: Strefa Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej), by przywrócić ich poprzedni stan i stworzyć cyfrowe archiwum. Przechodząc z jednego domu do drugiego, pomiędzy stosami śmieci, zbierałem wiadomości o ich mieszkańcach. Utracone wspomnienia były obecne wszędzie; na podłodze oraz pod połamanymi meblami, niektóre zniszczone,niektóre nadal nienaruszone. Niemożliwym było przewidzieć, czy znalezione filmy zatrzymały przynajmniej niektóre obrazy. Ostatecznie wśród zdjęć pochłoniętych pleśnią, pojawiały się uśmiechnięte twarze osób, wakacje, które spędzili, uroczystości zaślubin, narodzony dzieci, codzienne obowiązki i podróże. Było to życie Czarnobyla zanim świat się o nim dowiedział.
Projekt ma na celu przyczynić się do ponownego odkrycia Czarnobyla, poprzez połączenie opustoszałych i okrytych cisząkrajobrazów za pomocą materiałów archiwalnych odnalezionych w obszarach zamkniętych. I w ten sposób ukazanie pozostałości życia utraconego dla świata oraz dla rodzin, które zmuszone były opuścić swoje domy w pośpiechu. Czasami, kiedy byłem w Czarnobylu zupełnie sam, miałam wrażenie, że znalazłem się w przyszłości, i że jedynie z tym małych kawałków historii znam tę okropną prawdę, która zniszczyłacałą cywilizację.
Maxim Dondyuk (1983 r., Ukraina) jest artystą, który opiera się na badaniach, pracującym z fotografią, tekstem, videooraz dźwiękiem. Jego pierwsze projekty powstały z długotrwałego zanurzenia wspołeczną i historyczną rzeczywistość swojego kraju. Wśród kwestii podnoszonych przez Maxima znalazły się problem gruźlicy na Ukrainie; wojskowe wychowanie dzieci w tajnym obozie w Górach Krymskich; rewolucja na Ukrainie. Projekt„Kultura Konfrontacji” stał się punktem zwrotnym w pracy artystycznej Maxima. Odszedł od klasycznej formy narracji dokumentu, by zagłębić się bardziej wemocje, refleksję i pojęcia bardziej uniwersalne. Kolejne projekty stają się eksperymentowaniem autora z tematami, znaczeniami i formami.
Od 2016 roku Maxim pracuje nad długoterminowym fotograficznym projektem badawczym „Projekt bezNazwy”, w którym rozpoczyna łączyć zrobione przez siebie zdjęcia z materiałami archiwalnymi znalezionymi na zamkniętych obszarach Czarnobyla. Pracując jako fotograforaz – w pewnym sensie – archeolog, Maxim łączy obrazy Przeszłości iTeraźniejszości. Krajobrazy obszarów zdewastowanych przez energię jądrową, przeplataneze znalezionymi filmami i fotografiami, ukazującymi ludzi, którzy zamieszkiwalite tereny, w ich codziennym życiu.
Maxim otrzymał wielenagród i był wielokrotnie nominowany do licznych międzynarodowych wyróżnień, np. Międzynarodowy Fotograf Roku na Lucie Awards, był finalistą Prix PictetPhotography Prize, w konkursie Magnum Photos “30 under30” dla uczestników poniżej 30 roku życia – młodych fotografów dokumentalistów, finalistą grantu W. Eugene Smith Grant w dziedzinie Fotografii Humanistycznej. Jego prace były prezentowane na arenie międzynarodowej, w Musée d’Art Moderne w Paryżu, w Somerset House w Londynie, MAXXI Muzeum Narodowym Stuki XXI Wieku w Rzymie, w Muzeum Międzynarodowego Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w Genewie, na Biennale Fotografii w Bogocie, w Kolumbii, i innych. Otrzymał również nagrodę w postaci rezydencji artysty Cité Internationaledes Arts w Paryżu. Prace Maxima znajdują się w prywatnych i muzealnych kolekcjach, szczególnie w Narodowym Muzeum Fotografii w Kolumbii, w Muzeum Beneki w Grecji, Narodowym Muzeum Historii Ukrainy podczas II Wojny Światowej.